Yazar: Kssa Editor

28.03.2023 tarihinde kabul edilen ve 05.04.2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ‘7445 Sayılı İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’ ile başta 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu olmak üzere birtakım kanunlarda önemli değişiklikler yapılmış ve yeni düzenlemeler getirilmiştir.

Yapılan değişikliklerden belki de en önemlisi, İcra ve İflas Kanunu’nun 79. maddesine eklenen 79/a hükmüdür. İlgili hüküm uyarınca, 05.04.2023 tarihinden sonra yapılacak haciz işlemlerinde, ilgili düzenlemeden önce sadece icra müdürü tarafından verilen haciz kararının konutta olması halinde, icra mahkemesi tarafından onaylanması gerekmektedir. İlgili düzenlenmeye göre, icra müdürü tarafından verilen haciz kararı, dosyası ile birlikte mahkemeye tevdii edilecek; mahkeme ise dosyanın tevdii edildiği tarihten itibaren 3 gün içinde değerlendirme yaparak, icra müdürünün kararının onaylanmasına kesin olarak karar verecektir. İlgili kararın icra müdürlüğüne bildirilmesi akabinde haciz işlemlerine devam edilecektir.

Ancak haciz yapılması talep edilen yerin konut olmadığının anlaşılması halinde, mahkeme kararı kesin olarak kaldıracak ve icra müdürü talep hakkında yeniden karar verecektir. Mahkemece onaylanan haciz kararının icrası sırasında, hacze gidilen yerin konut olmadığının anlaşılması halinde, hacze devam edilecek; ancak konut olmadığı sanılan ve icra müdürlüğü tarafından verilen karar ile haciz işlemi gerçekleştirilen yerin konut olduğunun anlaşılması halinde ise borçlunun rızası aranacaktır. Borçlunun haciz işlemine rıza göstermemesi halinde haciz işlemi sonlandırılarak, icra mahkemesinin onayı beklenecektir.

Diğer taraftan İcra ve İflas Kanunu’nda yapılan bir diğer önemli değişiklik ise 82. maddede düzenlenen ‘Haczi caiz olmayan mallar ve haklar’ hakkındadır. İlgili değişiklik ile 82. maddenin 1. fıkrasının 3. bendinde yer alan “bireyleri için lüzumlu eşya; aynı amaçla kullanılan eşyanın birden fazla olması durumunda bunlardan biri” tanımı genişletilerek, “bireylerine ait kişisel eşya ile ailenin ortak kullanımına hizmet eden tüm ev eşyası” olarak değiştirilmiştir. Buna göre yapılan değişiklik ile, bireylerin lüzumu olup olmadığının tespitine gerek olmaksızın, herhangi bir kişisel eşya haczedilemeyecek ve ailenin ortak kullanımına sunulan hiçbir eşyanın haczi caiz olmayacaktır. Söz konusu değişiklik 05.04.2023 tarihinden itibaren haczedilecek eşyalar hakkında uygulanacak olup; anılan tarihten önce haciz edilmiş olan eşyalar için uygulama alanı bulmayacaktır.

7445 sayılı Kanun ile, İcra ve İflas Kanunu’nda yapılan başka önemli bir değişiklik ise 88. maddeye eklenen 88/a hükmü ile birlikte düzenlenmiştir. Güncel mevzuata eklenen 88/a hükmü uyarınca, uygulamada çok sorun yaratan muhafaza işleminin dayanağı olan haciz işleminin kalkması durumunda bile yedieminde bulunan malların tasfiyesine ilişkin resen tasfiye yolu getirilmiştir. Buna göre muhafaza işleminin dayanağı olan haciz kalkmış olup da yedieminde bulunan mallar, takibin yapıldığı icra dairesince UYAP sisteminden duyurulacak ve borçluya tebligat çıkartılarak 10 gün içerisinde yedieminlik ücretini ödeyerek malları teslim alabileceği ihtar edilecektir.

Borçlunun malları teslim almaması durumunda, bu sefer rehin hakkı sahibine tebligat çıkartılarak, 10 gün içerisinde rehin hakkını kullanabileceği ihtar edilecektir. Rehin hakkının da kullanılmaması halinde, sicile kayıtlı mallar, elektronik ortamda açık arttırma usulü ile satışa çıkarılacaktır. Malların tasfiye edilememesi halinde ise, sırasıyla ilk önce yediemine malın son iki yıl içinde yapılan, yoksa icra dairesince takdir edilen kıymetinin yüzde otuzu üzerinden, ardından MKE’ye malın hurda bedeli üzerinden mülkiyet hakkının devri için tebligat çıkarılacak; yine malın tasfiye edilememesi durumunda ise malın mülkiyetini bedelsiz olarak Kızılay’a devri için dosyayı icra mahkemesine gönderecektir. İcra mahkemesi, mülkiyetin devri için gönderilen dosyalarda, en geç on gün içinde dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda talebin kabulüne veya reddine kesin olarak karar verecektir.

Son olarak belirtilmesi gerekmektedir ki, yukarıda izah edilen resen tasfiyeye ilişkin tasfiye masrafları öncelikle dosyadaki avanstan, avansın bulunmaması halinde Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanacaktır. Dosyaya ilişkin bir tutar ödenmesi halinde ise, dosyaya ödenen tutardan; sırasıyla avanstan karşılanan masraflar, Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanan masraflar ve vergi, resim, harç gibi malın aynından kaynaklanan kamu alacakları ödenecektir.

KSSA AVUKATLIK BÜROSU